7 veelgestelde vragen over muggen en hun gedrag

7 Veelgestelde vragen over muggen en hun gedrag

Als experts in ongediertebestrijding krijgen we allerlei vragen over muggen en hun gedrag. Daarom delen we u enkele van de meest gestelde vragen, samen met interessante feiten over muggen.

Interessante feiten over muggen in Europa
Muggen worden steeds meer een punt van zorg in heel Europa, omdat ze van hinderlijk ongedierte uitgroeien tot een risico voor de volksgezondheid. Muggenoverdraagbare ziekten zoals het West-Nijlvirus en dengue nemen toe in Zuid-Europa, omdat frequentere hittegolven, overstromingen en langere, warmere zomers gunstige omstandigheden hebben gecreëerd voor invasieve, ziekten verspreidende muggensoorten zoals Aedes aegypti (gele koortsmug) en Aedes albopictus (Aziatische tijgermug).
Het Europees Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC) heeft verklaard dat als Ae. aegypti zich opnieuw vestigt in de Europese regio's waar het voorheen voorkwam, dit aanzienlijke gevolgen zal hebben voor de volksgezondheid. Deze soort moet in de gaten worden gehouden, aangezien zij de belangrijkste vector is van dengue, chikungunya, gele koorts en het Zika-virus.
Het ECDC meldde dat de Aedes albopictus mug (drager van dengue en chikungunya) zich heeft "gevestigd" in 13 Europese landen, in vergelijking met acht landen een decennium geleden. Dit maakt het toezicht en de bestrijding van deze soort uiterst belangrijk.

Hier zijn enkele van de meest gestelde vragen die onze experts horen over muggen en hun gedrag:

Welke soorten muggen komen voor in Europa?
Veel mensen vragen onze techniekers naar de verschillende muggensoorten in Europa en of er ziekteoverdragende muggen in hun regio voorkomen.
Wereldwijd zijn er ongeveer 3.500 verschillende muggensoorten, waarvan er ongeveer 100 in Europa voorkomen. Klimaatveranderingen zorgen voor een toename van invasieve muggensoorten in Europa, wat betekent dat ziekteoverdragende muggen tegen 2030 algemeen kunnen voorkomen.
Helaas is Aedes albopictus, de Aziatische tijgermug, geclassificeerd als een van de ergste invasieve soorten ter wereld en staat bekend als drager van chikungunya, dengue, West-Nijlkoorts en Zika. Naast tijgermuggen zijn Culex muggen (de belangrijkste dragers van het West-Nijlvirus) en Anopheles muggen (die malaria overdragen) goed aangepast aan de huidige klimaatomstandigheden in Europa.

Hoe kan ik voorkomen dat muggen zich op mijn terrein voortplanten?
We krijgen vaak vragen over waar muggen broeden en hoe u broedplaatsen kunt elimineren. Het begrijpen van hun leefomgeving helpt bij het nemen van preventieve maatregelen in en rondom uw huis.

Waar gaan muggen heen in de winter?
Wetenschappers denken dat muggen al zo’n 226 miljoen jaar bestaan. Hun langdurige overleving komt door aanpassingen waardoor sommige muggen in een rustperiode kunnen gaan als de dagen korter worden en de temperaturen dalen.
Alle muggen worden minder actief bij temperaturen onder de 10 graden Celsius. Sommige soorten zijn beter bestand tegen kou, maar de meeste muggen sterven of gaan in rust wanneer de temperatuur onder 0 graden Celsius komt.
Bepaalde vrouwelijke muggen kunnen in een soort winterslaap gaan, terwijl bij andere soorten de volwassen populaties sterven, maar de eitjes in rust blijven totdat de temperaturen weer gunstig zijn. Muggen verdwijnen dus niet in de winter, we zien er gewoon minder vanwege hun aanpassingsstrategie.

Werken natuurlijke remedies om muggen te bestrijden?
We krijgen veel vragen over natuurlijke of alternatieve methoden om muggen af te weren, zoals het gebruik van bepaalde planten of etherische oliën. Hoewel natuurlijke middelen de symptomen van een muggenprobleem kunnen verlichten, kunnen ze het probleem niet volledig oplossen. Een effectief muggenbestrijdingsprogramma moet worden ontworpen en uitgevoerd door een expert, waarbij natuurlijke remedies als aanvulling worden gebruikt.

Wanneer zijn muggen het meest actief en wat trekt ze aan om mensen te bijten?
Muggen zijn meestal actiever rond zonsopgang en zonsondergang, afhankelijk van de soort. Ze worden aangetrokken door koolstofdioxide en warmte die mensen en dieren uitstralen, evenals bepaalde lichaamsgeuren en chemicaliën in zweet. Ook kunnen ze visuele signalen gebruiken, zoals donkere kleuren, om hun prooi te vinden. Het dragen van lichte, bedekkende kleding kan helpen het aantal beten te verminderen.

Welke omstandigheden zijn nodig voor muggen om zich voort te planten?
Muggen leggen hun eitjes in stilstaand of langzaam stromend water. Warme temperaturen en hoge luchtvochtigheid bevorderen hun voortplanting. Elke bron van stilstaand water, hoe klein ook, kan dienen als broedplaats.

Zijn muggen schadelijk voor honden of paarden?
Ziektes overgedragen door muggen kunnen ook schadelijk zijn voor huisdieren, vooral honden en paarden. De twee meest voorkomende door muggen overgedragen ziektes zijn hartwormen (bij honden) en het West-Nijlvirus (bij paarden).

Schelle, 1 juli 2024 - Elk jaar op 20 augustus vieren we Wereldmuggendag, een dag die tot doel heeft mensen bewust te maken van het belang om zich te beschermen tegen muggenbeten.

Rubén Bueno Mari, Entomoloog, Dokter in de Biologie en Technisch Directeur bij Rentokil Initial, waarschuwt dat de impact van muggen op ons grondgebied exponentieel is toegenomen. Volgens Dr. Bueno ligt de oorzaak van deze toename in "het effect van de klimaatverandering, die een grotere verspreiding van deze insecten bevordert, en de globalisering, die de komst van nieuwe muggensoorten naar ons grondgebied mogelijk heeft gemaakt met mogelijke risico’s en voornamelijk overlast voor de burgers.”

Monitoring van exotische muggen in België

Het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) observeert al meer dan 10 jaar de aanwezigheid van exotische steekmuggen in België. De laatste jaren hebben onderzoekers van het ITG diverse exotische steekmuggen, waaronder de Aziatische tijgermug, waargenomen op parkeerplaatsen langs snelwegen, bij bedrijven die handelen in tweedehandsbanden en geluksbamboe, en op industrieterreinen. Deze mug heeft zich de laatste jaren verspreid naar delen van Europa, Amerika en Afrika. Dit komt voornamelijk door het wereldwijde goederenvervoer, klimaatverandering en het aanpassingsvermogen van de mug.

Door de importlocaties van deze muggen in België te identificeren, kan de overheid hun vestiging beter controleren en beperken. Hoewel de tijgermug bijna jaarlijks wordt gesignaleerd, heeft deze zich vooralsnog niet permanent gevestigd. Het is cruciaal om hun populaties nauwlettend te volgen om het risico van virusoverdracht te kunnen inschatten.

Sinds 2021 hebben Sciensano en het ITG de krachten gebundeld voor de monitoring van exotische steekmuggen in België. Hiervoor rekenen ze ook op de hulp van de bevolking om mee uit te kijken voor de Aziatische tijgermug (via het platform www.muggensurveillance.be kunnen meldingen van Aziatische tijgermuggen gedaan worden). In 2023 vond het ITG in Antwerpen en Sciensano de soort op twee keer zoveel locaties in vergelijking met 2022. Vorig jaar werden tijgermuggen waargenomen op 25 locaties in België; dit is een verdubbeling ten opzichte van de 12 locaties in 2022.

De voorspellingen zijn niet goed en entomologen bevestigen niet alleen de uitbreidingstrend van de tijgermug, maar ook de definitieve toekomstige vestiging in de komende vijf jaar in België. Geconfronteerd met deze situatie waarschuwen experts zoals Dr. Bueno: "Het is essentieel om toezicht- en controleprogramma's voor de tijgermug in onze steden op te zetten om het risico op overdracht en overlast te verminderen, en dit is één van de belangrijkste taken van ons bedrijf Rentokil Initial".

De toekomst: wat te doen tegen de aanwezigheid van tijgermuggen?

Zoals gezegd zijn globalisering en de effecten van klimaatverandering bepalende factoren geweest die de uitbreiding van invasieve soorten mogelijk hebben gemaakt en daarmee de verspreiding van virussen die van oudsher worden geassocieerd met tropische gebieden in de wereld.

In het geval van soorten zoals de tijgermug hebben ze echter hoge temperaturen en stilstaand water nodig om hun eieren te leggen en larven te ontwikkelen. In dit opzicht speelt het publiek een essentiële rol, want, zoals Rubén Bueno zegt: "De tijgermug heeft maar een kleine hoeveelheid water nodig om zich voort te planten (een klein glas, drinkbakken van huisdieren, asbakken met stilstaand water, schaaltjes onder bloempotten, etc.) en vaak zijn deze broedplaatsen voor muggen te vinden bij mensen thuis.”

Het vermijden van stilstaand water rond onze huizen is een eenvoudige manier om de verspreiding van de tijgermug tegen te gaan en het risico te beperken dat de soort een gezondheidsprobleem zal vormen voor mensen.

Veerle Versteirt, Beleidsmedewerker epidemiologie wilde fauna (en vectoren), van Natuur en Bos bevestigt dit: “Burgers kunnen helpen door regentonnen goed af te dekken en potjes, schaaltjes, drinkbakken van dieren… regelmatig leeg te gieten (om de 5 dagen) en schoon te maken. De zomervakantie lonkt en bij vertrek op vakantie kunnen al de niet gebruikte potten, schaaltjes en zo meer best gewoon afgedekt weggezet worden.” 

Ze geeft ook nog tips voor reizigers die met de wagen op reis gaan: “Controleer steeds je wagen bij vertrek. Tijgermuggen volgen de mens graag en stappen zo mee in je voertuig om mee naar huis te reizen.”

Op het gebied van muggenbestrijding in openbare ruimten vermeldde Dr. Bueno dat "we veel ervaring hebben met het bestrijden van Aziatische tijgermuggenpopulaties in Zuid-Europese landen en dat we deze muggenbeheersingsprotocollen en kennis nu ook implementeren in sommige gebieden in België waar de voorbije twee jaar muggen voorkwamen. Het is belangrijk om te benadrukken dat we biologische producten gebruiken om de larven van tijgermuggen te bestrijden; deze insecticiden zijn zeer specifiek en hebben geen invloed op mensen, het milieu en de rest van de fauna. Respect voor het milieu staat centraal bij onze interventies om muggen te bestrijden.”

Over Agentschap Natuur en Bos

Het Agentschap voor Natuur en Bos staat in voor het beleid, het duurzaam beheren en het versterken van natuur in Vlaanderen. Zij beschermen en ontwikkelen ruim 90.000 hectare aan natuurgebieden, bossen en parken in Vlaanderen.

Over Rentokil Initial

Rentokil Initial is een Brits bedrijf met vestigingen in meer dan 70 landen, waaronder België en Luxemburg, waar het actief is onder de merknamen Rentokil (ongediertepreventie en -bestrijding), Initial (hygiënediensten), Specialist Hygiene (dieptereiniging) en Ambius (interieurbeplanting en verticaal groen). In BeLux stelt het bijna 350 mensen tewerk. 

Contactgegevens Rentokil Initial:
Dominique Debie
Marketing verantwoordelijke
[email protected]
0497 84 57 88