Soorten wespen

Er zijn honderden soorten wespen, hoornaars en bijen op de wereld. Slechts enkele soorten komen voor in België. Enkel wespen en hoornaars worden beschouwd als ongedierte.

Sommige soorten - zoals de bij en de hommel - zijn erg nuttige insecten en zijn onmisbaar voor ons ecosysteem. Denkt u dat u te maken hebt met een bijennest? Zoek dan een imker om het nest te komen verwijderen op www.konvib.be.

Hieronder leest u meer over het uitzicht, de levenscyclus en de gewoonten van de meest voorkomende soorten.

Aziatische hoornaar

(Vespa velutina)

Uitzicht

• Geel en zwart achterlijf. De tekening is verschillend per soort.

Levenscyclus

• Jonge koninginnen overwinteren en worden in de lente weer actief. Ze beginnen het nest te bouwen en leggen eitjes.
• De werksters (steriele vrouwtjes) komen uit in de vroege zomer en bouwen verder aan het nest. De koningin legt verder eitjes.
• Nieuwe koninginnen en mannetjes paren in de vroege herfst.
• Het nest sterft in de winter, samen met alle mannetjes en werksters. Alleen koninginnen overleven tot het volgende jaar.

Gewoonten

• Grootte van de kolonie — middelgroot tot groot (tot 25.000 dieren).
• Voorkeursplaats voor nestbouw — zolderkamers, holten in muren, oude nesten van knaagdieren, holle bomen en struiken.
• Nestbouw — tot pulp gekauwd hout (papier). De raten staan horizontaal. Elk jaar wordt er een nieuw nest gemaakt
• Uitzwermen - zwermt niet uit.
• Voorkeursvoedsel — insecten en zoete etenswaren.
• Steekt gemakkelijk en herhaaldelijk.

Gewone wesp

(Vespula Vulgaris)

Uitzicht

• Geel en zwart achterlijf. De tekening is verschillend per soort.

Levenscyclus

• Jonge koninginnen overwinteren en worden in de lente weer actief. Ze beginnen het nest te bouwen en leggen eitjes.
• De werksters (steriele vrouwtjes) komen uit in de vroege zomer en bouwen verder aan het nest. De koningin legt verder eitjes.
• Nieuwe koninginnen en mannetjes paren in de vroege herfst.
• Het nest sterft in de winter, samen met alle mannetjes en werksters. Alleen koninginnen overleven tot het volgende jaar.

Gewoonten

• Grootte van de kolonie — middelgroot tot groot (tot 25.000 dieren).
• Voorkeursplaats voor nestbouw — zolderkamers, holten in muren, oude nesten van knaagdieren, holle bomen en struiken.
• Nestbouw — tot pulp gekauwd hout (papier). De raten staan horizontaal. Elk jaar wordt er een nieuw nest gemaakt
• Uitzwermen - zwermt niet uit.
• Voorkeursvoedsel — insecten en zoete etenswaren.
• Steekt gemakkelijk en herhaaldelijk.

Hommel

(Bombus)

Uitzicht

• Grote, volledig behaarde insecten.
• Tussen 5 en 25 mm lang.
• Zwart en geel gekleurd lijf.

Levenscyclus

• De koningin brengt de winter door in een holte.
• In de lente legt ze eitjes in broedcellen van was.
• De larven verpoppen zich tot nimfen en daarna tot steriele werksters.
• Op het einde van de zomer geeft de koningin het leven aan nieuwe koninginnen.
• De kolonie sterft - alleen de nieuwe koninginnen overwinteren.

Gewoonten

• Sociale insecten; leven in kolonies.
• Zijn niet agressief; niet alle soorten hebben een angel.
• Zeer actieve bestuivers.
• Spelen een essentiële rol in de biodiversiteit.

Honingbij

(Apis Mellifera)

Uitzicht

• Donkerbruin. Het lijfje is bedekt met haren.

Levenscyclus

• Grootte van de kolonie — groot (vaak meer dan 30.000 dieren).
• Voorkeursplaats voor nesten — holle bomen, holten in daken en muren.
• Nestbouw — Verticaal hangende honingraten. De nesten zijn voortdurend in gebruik tijdens de hele levensduur van de kolonie.

Gewoonten

• Uitzwermen — zwermt uit in de lente/vroege zomer.
• Overwinteren — de hele kolonie.
• Favoriete voedsel — honing en pollen.
• Zal pas steken als ze wordt uitgedaagd.

Hoornaar

(Vespa Crabro)

Uitzicht

• Groot, tot 4,5 cm lang.
• Vleugels zijn roodachtig-oranje.
• Oranje achterlijf met bruine strepen.

Levenscyclus

• In het voorjaar worden de nesten gebouwd.
• De meeste hoornaars gaan in het late najaar dood.
• Alleen de bevruchte koningin overwintert.

Gewoonten

• Nestbouw – Op beschutte plaatsen, bijv. boomstammen, struiken, gevels, stallen, zolders, holle wanden. Het nest is papierachtig en grijs van kleur.
• Een kolonie kan wel 700 werkers tellen.
• Steken - Ze steken alleen als ze worden lastig gevallen. Een steek is pijnlijk voor mensen. Ze kunnen tegelijkertijd bijten en steken. Ze kunnen het hele nest mobiliseren om uit verdediging te gaan steken; dit kan voor mensen zeer gevaarlijk zijn.
• Voedsel - levende insecten en sap. Ze hebben geen belangstelling voor het voedsel van mensen.

Houtbij

(Xylocopa virginica)

Uitzicht

• 19 tot 25 mm lang.
• Het gezicht van het vrouwtje is zwart, dat van het mannetje geel.
• Helder gele, oranje of witte haren op het borststuk.
• Geen haar op het achterlijf.
• Vrouwtjes kunnen steken, mannetjes niet.

Levenscyclus

• Ze graven een tunnel in hout en leggen daar hun eitjes in.
• De cyclus van eitje - larve - pop - volwassen houtbij duurt ongeveer zeven weken.
• De larve is lang en luidruchtig.
• De nieuwe volwassen houtbijen komen eind augustus uit het nest tevoorschijn.

Gewoonten

• Steken - Ze steken alleen als ze worden lastig gevallen.
• Zichtbaar - Van het late voorjaar tot half oktober.
• Nestbouw - Ze geven de voorkeur aan kale, niet-behandelde zachte houtsoorten, zoals ceder en cipres. Oude nesten worden jaar na jaar gebruikt.
• Locatie – Nesten kunnen worden gevonden achter dakranden, raamlijsten, naamborden, gevelbeplating, onder planken vloeren en op buitenmeubelen.
• Voedsel - bloemen die stuifmeel bevatten, bijv. narcissen en viooltjes. Het stuifmeel wordt opgeslagen in verlaten tunnels en gebruikt voor overwintering.

Solitaire bij

(Osmia Cornuta)

Uitzicht

• Lijkt vaak op de honingbij.

Levenscyclus

• Grootte van de kolonie - kleine nesten die individueel worden verzorgd door een wijfje.
• Geliefkoosde nestplaatsen - vaak in de bodem, soms in zacht cement en mortel tussen stenen.
• Nestbouw - diverse materialen. Meestal wordt er elk jaar een nieuw nest gemaakt.

Gewoonten

• Uitzwermen - zwermt niet uit.
• Overwinteren - meestal in het popstadium in het nest.
• Geliefkoosd voedsel — honing en pollen.
• Steekt zelden.