Vogelgriep: wat je moet weten over ratten en muizen als risicofactor

Met de komst van de hoogpathogene vogelgriep H5N8 in Nederland, geldt er sinds 23 oktober 2020 een ophokplicht voor alle bedrijven die commercieel pluimvee houden. In dit blog lees je welke risico's ongedierte zoals ratten en muizen vormen voor de verspreiding van vogelgriep. 

Verspreiding van vogelgriep 

De besmetting met de vogelgriep vindt plaats door middel van wilde watervogels. Deze introduceren het virus in een gebied, waarna diverse risicofactoren kunnen zorgen voor een besmetting op pluimveebedrijven.

De ophokplicht en hygiënemaatregelen zijn met name gericht op de besmetting van vogelgriep via mensen. Er zijn echter meerdere manieren waarop het virus zich kan verspreiden. Zo hoeft niet per definitie direct contact te zijn tussen de wilde watervogel en het pluimvee. Denk hierbij aan verspreiding via besmette:

• materialen
• producten
• dieren
• kleding en schoenen 
• de lucht (ventilatie-ingangen)
• ongedierte zoals ratten en muizen 

Met ongedierte als risicofactor wordt niet altijd rekening gehouden.

Binnenkomst van vogelgriep via ratten of muizen

Zowel de rat als de muis is een mechanische vector (overbrenger van ziekte). Vooral de bruine rat vormt een risico, aangezien deze in hetzelfde leefgebied verblijft als de wilde watervogels. Denk daarbij aan waterplassen, sloten en weilanden. Vervolgens brengt de rat (of muis) vogelgriep vanuit een besmet gebied over naar de pluimveehouderijen. 

De hygiëneregels kunnen dan nog zo strikt nageleefd worden; een bezoeker die zich door naden, kieren en spleten van 0,5 of 2 cm groot is binnen voor je het weet. Eenmaal binnen is het gemakkelijk om pluimvee te besmetten. En nog voordat ziekteverschijnselen optreden is de muis of rat al onderweg naar de volgende boerderij. Ratten en muizen kunnen de besmetting daarbij op de volgende manieren overbrengen: ze brengen mest met het virus binnen in de stal, ze raken zelf besmet met het virus en vervolgens vermeerderen ze dit of het ze scheiden het virus uit.

Het belang van preventieve ongediertebestrijding 

De Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit (NVWA) geeft aan dat bestrijding buiten de stal gezien kan worden als preventieve maatregel tegen besmetting van het vogelgriepvirus. Het is buiten de stal en op het erf dus wel toegestaan om de ratten en/of muizen preventief te bestrijden. Op deze manier kan het risico op een besmetting verder verkleind worden.

Hieruit blijkt wel wat het belang is om verder te kijken dan alleen hygiënemaatregelen alleen. Het voorkomen van het in contact komen met besmette mensen of dieren gaat verder dan de overdracht van vogelgriep via producten, materialen of mensen. Wanneer er buiten de stal al preventieve maatregelen genomen worden om muizen en ratten te bestrijden, wordt een mogelijke overbrenger van het virus al vroegtijdig in de kiem gesmoord nog voor deze een probleem kan vormen.

Wat te doen tegen ratten en muizen?

Om preventief ratten en muizen te bestrijden, kunnen diverse maatregelen genomen worden. Ze komen immers via zichtbare en vooral veel minder zichtbare plekken uw stal binnen. Een ervaren accountmanager van Rentokil Agro Pest Control kan advies geven na een grondige inspectie. Dit wordt per situatie uitgewerkt in een weringsplan. De accountmanager geeft bijvoorbeeld advies over het verwijderen of bijhouden van begroeiing en beplanting op en rondom het erf of welke toegangswegen verder beschermd kunnen worden door het opvullen van kieren, gaatjes, holtes of spleten.

Onze accountmanagers zijn experts op het gebied van plaagdierbeheersing in de agrarische sector. Daarom is Rentokil in het bezit van de certificering voor de rattenbeheersing middels het principe van Integrated Pest Management (IPM) waarmee ook na 1 januari 2017 buiten met rodenticiden gewerkt mag worden waar nodig.

Wil je meer advies over het voorkomen van vogelgriep door preventieve aanpak van ratten en muizen? Neem dan contact op met Rentokil Agro Pest Control via [email protected] of 0800 237 8745.