Ontwikkeling van kakkerlakken

Gedurende 200 miljoen jaren van hun evolutie zijn kakkerlakken erin geslaagd om zich telkens aan te passen aan extreme levensomstandigheden. Dit is te verklaren enerzijds doordat ze zich extreem snel voortplanten, maar anderzijds doordat kakkerlakken zich altijd verschuilen. In welke omgeving ze ook vertoeven: kakkerlakken slagen er altijd in om zich ergens te verstoppen om zich te beschermen tegen hun natuurlijke vijanden en tegen de bestrijdingsproducten van de mens. Een derde verklaring waarom kakkerlakken erin slagen om te overleven, is dat ze bijna alles eten en dat ze in staat zijn om alles te verteren – zelfs bedorven etensresten, papier of leder.

Levenswijze

Kakkerlakken geven de voorkeur aan een warm en vochtig microklimaat. Hun nesten en eitjes bevinden zich meestal op droge plaatsen, valse plafonds, scheidingsmuren, achter ovens en koelkasten in keukens. Overdag verbergen ze zich in kieren, gaatjes en andere schuilplaatsen zodat er niets van hun lichaam zichtbaar is. Dit gaat gemakkelijk doordat hun lichaam volledig afgeplat is.

Kakkerlakken leven in grote kolonies met individuën van allerlei leeftijden. Ze zijn lichtschuw en verplaatsen zich dus vooral ’s nachts. Ze zijn het actiefst 2 à 3 uur na zonsondergang.

Om hun poten schoon te houden, gebruiken kakkerlakken hun mondapparaat. Ze reinigen ook hun lange antennes die opgebouwd zijn uit een honderdtal sensorcellen die ervoor zorgen dat de kakkerlakken met elkaar kunnen communiceren.

Een groot deel van hun leven en hun verplaatsingen wordt geregeld door geur. Kakkerlakken beschikken over een sterk ontwikkeld geur- en smaakorgaan die maken dat ze zelfs in het donker eten kunnen vinden. De antennes zorgen ervoor dat kakkerlakken zich goed kunnen oriënteren zelfs als ze niet veel kunnen zien.

Kakkerlakken zijn omnivoren en bij extreme honger eten ze zelfs soortgenoten op. Ze hebben maar weinig voedsel nodig om te overleven. Kruimels in keukenkasten of op aanrechten of etensresten in de vaatwasser kunnen al meer dan voldoende zijn. Als ze de keuze hebben, geven kakkerlakken de voorkeur aan gesuikerde etenswaren.

Water is van essentieel belang voor kakkerlakken. Ze nemen het indirect op via voedsel of direct door water op te zuigen uit de gootsteen of condensatie op buizen.

Kakkerlakken behoren tot de groep van de snelste insecten. Sommige soorten bereiken zelfs een maximale snelheid van 130 cm/sec. Gemiddeld kan een kakkerlak 1 kilometer per uur afleggen. Bovendien zijn kakkerlakken uitstekende klimmers. Dankzij een soort zuignapjes op hun poten kunnen kakkerlakken vertikaal naar boven klimmen en alle soorten obstakels overklimmen – zelfs ondersteboven. Alle soorten kakkerlakken – met uitzondering van Oosterse kakkerlakken – kunnen zich vanop grote hoogte naar beneden laten zweven.

Kakkerlakken: voortplanting

De voortplanting van kakkerlakken verschilt per soort. Het vrouwtje verspreidt geuren om het mannetje te lokken. Over het algemeen zijn water en warme temperaturen noodzakelijk om zich voort te planten.

De voortplanting van kakkerlakken verschilt van soort tot soort. In het algemeen zijn water en warme temperaturen noodzakelijk om zich voort te planten. De paring wordt veroorzaakt door geuren die het vrouwtje verspreidt om het mannetje te lokken.

Duitse kakkerlak

Bij de Duitse kakkerlak duurt de ontwikkeling van eitje tot volwassen kakkerlak minimum 40 dagen, maar deze periode kan ook oplopen tot 2 à 3 maanden. In moeilijke levensomstandigheden kan het zelfs tot 8 maanden duren. Het eipakketje (oötheek) van de Duitse kakkerlak kan tot 40 eitjes bevatten en wordt door het vrouwtje vervoerd en gevoed gedurende ongeveer 4 weken. Tijdens de incubatieperiode beperkt het kakkerlakkenvrouwtje haar activiteiten tot een strikt minimum. Voordat ze de eitjes legt, slorpt het vrouwtje water op om het eizakje uit te storten dankzij de druk die hierdoor geproduceerd wordt. Het vrouwtje verlaat de larven in de nabijheid van water aangezien hun beweeglijkheid in het begin zeer beperkt is.

Tijdens het larvenstadium vervellen de kakkerlakken tot 6 keer. Duitse kakkerlakken kunnen ongeveer 7 eipakketjes produceren tijdens hun hele leven. Al onmiddellijk na de eerste vervelling kunnen kakkerlakken zich voortplanten. Het eerste eipakketje wordt ongeveer 1 à 2 weken later gelegd.

Oosterse kakkerlak

Bij de Oosterse kakkerlak duurt het rijpingsproces van eitje tot volwassen insect minimum een half jaar - dus 4 maal zo lang als bij de Duitse kakkerlak. Gemiddeld neemt de ontwikkeling van de Oosterse kakkerlak 9 maanden à 1 jaar in beslag. Het incubatieproces duurt – bij een temperatuur van 30°C – ongeveer 2 maanden. De ontwikkelingstijd wordt langer naarmate de temperatuur daalt. Bij 20°C kan de rijping tot 3 maanden duren. Nadat de eitjes zijn uitgekomen begint de ontwikkeling tot een volwassen kakkerlak. Bij het mannetje kan deze fase tot 5 maanden duren bij een temperatuur van 30°C, bij het vrouwtje bijna 15 maanden.

Tijdens het larvenstadium kunnen Oosterse kakkerlakken tot 10 vervellingen ondergaan. Het vrouwtje draagt de eipakketjes die gemiddeld een 15-tal eitjes bevatten. In tegenstelling tot de Duitse kakkerlak wordt het eipakketje direct gelegd. Oosterse kakkerlakken leven gemiddeld 10 maanden. De vrouwtjes produceren 8 eipakketjes tijdens hun leven.

Amerikaanse kakkerlak

De Amerikaanse kakkerlak is de meest verspreide soort kakkerlak. Zijn ontwikkelingscyclus is – in vergelijking tot de andere soorten kakkerlakken – nog afhankelijker van de temperatuur. De ontwikkeling van eitje tot volwassen kakkerlak duurt bij Amerikaanse kakkerlakken 24 à 28 weken. Gedurende deze periode produceert het vrouwtje 15 eipakketjes die gemiddeld 14 eitjes bevatten.

Ze worden direct nadat ze gevormd zijn gelegd en op een veilige plaats verstopt. Amerikaanse kakkerlakken leven over het algemeen 12 à 15 maanden. De larven komen uit na 1,5 à 2 maanden. Ze ondergaan 8 vervellingen alvorens ze het volwassen stadium bereiken.