Verschil ratten en muizen?

Van de vele soorten muizen en ratten die er leven, zijn er slechts drie soorten die veel voorkomen in onze woningen en bedrijfspanden, omdat deze drie soorten zich erg goed hebben aangepast aan onze leefomgeving. Het gaat om de bruine rat (Rattus norvegicus), de zwarte rat (Rattus rattus) en de huismuis (Mus domesticus).

Alle knaagdieren hebben het gemeenschappelijke kenmerk van een paar snijtanden in de bovenkaak. Ze hebben vaak korte poten en een lange staart. Maar als je beter kijkt naar hun lichaam en leefgewoontes, zul je grote verschillen zien tussen deze knaagdieren. Deze verschillen helpen je te bepalen of je last hebt van muizen, bruine ratten of zwarte ratten.

Kenmerken van huismuizen

Het gemakkelijkste onderscheidende kenmerk is de grootte van de huismuis. Muizen zijn een heel stuk kleiner dan ratten, slechts 3-10cm groot. Maar een volwassen muis kan wel gemakkelijk verward worden met een jonge rat. En volwassen muis verschilt van een jonge rat door de grotere oren en de langere staart vergeleken met de lichaamslengte. Een jonge rat heeft ook duidelijk grotere poten en een grotere kop vergeleken met de grootte zijn lichaam, dan een muis.

Kenmerken van ratten

De bruine rat (common rat) is groter dan een zwarte rat (ship rat), maar er zijn nog meer verschillen tussen deze twee soorten ratten:

Bruine rat

• Dikker lichaam
• De staart is korter dan het lichaam
• Lichtere kleur onderaan de staart
• Kleine, harige oren
• Plattere snuit

 Zwarte rat

• Slank lichaam
• Grote, dunne oren
• Puntige snuit
• Staart is langer dan het lichaam

Eetgewoontes

Zowel ratten als muizen zijn omnivoren, dit betekent dat ze alleseters zijn. Toch hebben ze alle drie een voorkeur voor bepaald voedsel. De bruine rat en de huismuis eten het liefst granen en de zwarte rat heeft een voorkeur voor fruit en ander voedsel dat veel vocht bevat.

Huismuis

• Alleseter, maar geeft de voorkeur aan granen.
• Ze knagen de schil van het graan kapot en eten vaak alleen het binnenste van het graan.
• Heeft de neiging voedsel op dezelfde plaatsen te zoeken.
• Hoeft geen water te drinken, maar zal ongeveer 3ml water per dag drinken als het beschikbaar is.

 Bruine rat

• Alleseter, maar geeft de voorkeur aan granen.
• ‘Snijdt’ het graan als hij eet, waardoor het lijkt alsof het door is gehakt.
• Heeft de neiging voedsel op dezelfde plaatsen te zoeken, waardoor het makkelijker is om ze te bestrijden.
• Drinkt ongeveer 60 ml water per dag.

Zwarte rat

• Alleseter, maar heeft een hele sterke voorkeur voor vochtig fruit.
• ‘Snijdt’ het graan als hij eet, waardoor het lijkt alsof het door is gehakt.
• Heeft de neiging om voedsel steeds op verschillende plaatsen te zoeken. Dit maakt het moeilijk ze te bestrijden. Er zijn kleine beetjes vochtig, giftig lokaas nodig op veel verschillende plaatsen, dat om de paar dagen vervangen moet worden.
• Drinkt ongeveer 30 ml water per dag.

Leefgewoontes

Huismuis
Muizen leven op rustige plekken, zoals tussen de spouwmuur, op het verlaagde plafond of onder vloeren. Ze zijn wendbaar en kunnen goed klimmen. Bij grote plagen kunnen kleine pilaren ontstaan van hun lichaamsvet gecombineerd met viezigheid en urine. Deze pilaren kunnen lang blijven staan, dus dit hoeft niet een huidige besmetting te betekenen.

Bruine rat
Bruine ratten leven meestal buiten, nabij water, in holen of in het riool. Bruine ratten lopen platvoets, en in de gebieden waar ze veel lopen is gelijkmatig buiksmeer van hun vette vacht te zien.

Zwarte rat
Zwarte ratten zijn wendbaar en goede klimmers. Ze leven meestal hoog in gebouwen. Zwarte ratten lopen meer op de tenen, en in de gebieden waar ze veel lopen is afzonderlijk smeer te vinden.

Uitwerpselen

De uitwerpselen van de drie soorten knaagdieren verschilt in grootte en vorm en komt overeen met hun lichaamsvorm. De uitwerpselen van de bruine rat zijn dikker en groter, die zwarte rat heeft lange dunne uitwerpselen en die van de muis zijn klein en langwerpig.

Van links naar rechts uitwerpselen van de bruine rat, zwarte rat en huismuis

Voortplanting

Pasgeboren ratten en muizen zijn allemaal blind en kaal en compleet afhankelijk van de moeder voor voedsel en bescherming. Muizen zijn sneller geslachtsrijp dan ratten en kunnen daardoor sneller voor nageslacht zorgen, waardoor een muizenpopulatie vaak sneller groeit dan een rattenpopulatie.

Huismuis

• Nestgrootte: 5-6 jongen
• Aantal worpen: 6-10 per vrouwtje
• Geslachtsrijp: na 2 maanden

 Bruine rat

• Nestgrootte: 7-10 jongen
• Aantal worpen: maximaal 15 per vrouwtje
• Geslachtsrijp: na 3 maanden

 Zwarte rat

• Nestgrootte: 6-10 jongen
• Aantal worpen per jaar: 6
• Geslachtsrijp: na 3 maanden

 Bestrijding van muizen en ratten

Heb je een probleem met ratten of met muizen in je bedrijfspand of woning? Neem dan contact met ons op, om het probleem snel en vakkundig op te lossen.